Indie – Kultura i religia

Indyjskiej kultury nie da się poznać i zrozumieć w czasie jednej wycieczki – być może będzie to niemożliwe w trakcie całego naszego życia. Mnogość grup etnicznych i społecznych, setki języków i kumulacja wszystkich religii świata sprawiły, że Indie stały się jednym z największych tygli kulturowych na świecie.W Indiach można wyróżnić ponad 400 języków i 1600 dialektów. Oficjalnymi językami używanymi w urzędach są hindi i angielski. Niemniej poszczególne stany mają prawo do wprowadzania własnych języków urzędowych (taka możliwość dotyczy 20 języków).Władze kraju przez wiele lat próbowały wyrugować język angielski, zastępując go hindi. Jednak nie zgodziły się na to ludy zamieszkujące południe Indii – ich języki nie mają nic wspólnego z hindi. Obecnie języka tego używa tylko 20% mieszkańców kraju. Nie trudno się domyślić, iż w tej sytuacji mieszkańcy poszczególnych regionów nie mogli się ze sobą porozumieć – ich języki często pochodzą z całkowicie innych grup językowych. Okazało się, że uniwersalny jest… angielski, z którym tak walczono. Kolejnym bodźcem stymulującym wzrost znaczenia angielskiego jest szybki rozwój gospodarczy Indii. Dla ludzi biznesu, nauki i kultury stanowi on podstawę rozwoju i zwiększania swoich możliwości. Nie możemy zapominać o roli, jaką angielski odgrywa w turystyce, z której żyje znaczna część mieszkańców kraju. Indie są zadziwiające.

Wśród Hindusów znajdziemy przedstawicieli wszystkich największych religii świata i członków przeróżnych sekt. 80% społeczeństwa to wyznawcy hinduizmu. To oni podtrzymują tradycję opierającą się na systemie kastowym. Religia ta opiera się na świętych księgach – Wedach i wierze w reinkarnację. Panteon bóstw jest niezwykle rozbudowany i dla laików może się wydawać bardzo zagmatwany. Wierni dążą do wyzwolenia duchowego, które pozwoli przerwać cykl samsary (ciągłych reinkarnacji). Jedną z zasad hinduizmu jest szacunek do wszystkich istot żywych – wielkim kultem otaczane są krowy (pamiętajmy o tym w trakcie wyprawy). Dlatego ważną rolę w tej religii odgrywa rygorystycznie przestrzegany wegetarianizm. Podobnie rzecz się ma z 7 w hinduistycznej numerologii – zagłębiając się w hinduizm poznamy siedem najświętszych miast, siedem świętych rzek, siedem matek, siedem ośrodków energii w ludzkim ciele (ćakry)Największą mniejszością religijną Indii są muzułmanie, którzy stanowią 12% społeczeństwa. Ich obecność na subkontynencie indyjskim związana jest przede wszystkim z okresem panowania dynastii Wielkich Mogołów – islamskich władców, którzy stworzyli na terytorium Indii potężne państwo. Nie bez znaczenia były również kontakty handlowe z Półwyspem Arabskim. Dzięki interesom kultury dwóch diametralnie różnych azjatyckich regionów mogły się przenikać i ewoluować.

Niezwykle ciekawy wpływ na kulturę Indii wywarła islamska architektura, której owoce do dziś podziwiać można w wielu zakątkach kraju.Niezwykle ciekawym zjawiskiem jest sikhizm – religia łącząca najlepsze wartości islamu i hinduizmu. Wierzą w jednego Boga, ale są przeciwnikami wojen religijnych – swą wiarę opierają na zasadzie, iż każdy może nazywać Boga po swojemu (Allah, Jahwe, Kryszna). Sprzeciwiają się podziałom kastowym, ale wyznają zasadę samsary (cykl reinkarnacji). Głównym skupiskiem jest Pendżab w północnych Indiach, który zamieszkuje 20 mln wyznawców sikhizmu.

W Indiach żyją również wyznawcy dżinizmu (4 mln), Parsowie (zaratusztranie) i Żydzi.

W Indiach żyje aż 18 mln chrześcijan. Co ciekawe chrześcijanie przywędrowali do Indii jeszcze przed słynną podróżą Vasco da Gamy. Obecnie żyją głównie na południu kraju. Godna polecenia i uwagi jest ich architektura sakralna, która często łączy motywy europejskie i lokalne.Ze względu na mnogość religii, ich odłamów i sekt, w Indiach mamy do czynienia z bardzo dużą (!) ilością świąt. Dlatego ruch pielgrzymkowy jest w kraju zjawiskiem bardzo powszechnym i ciągłym.Zróżnicowanie religijne wpływa również na kuchnię, która jest niezwykle urozmaicona. Główna linia podziału kulinarnego przebiega horyzontalnie. Ma to związek z różnicami religijnymi i kulturowymi między muzułmanami (zamieszkującymi północ) a hinduistami.

Muzułmanie spożywają mięso (oprócz wieprzowiny), co jest nie do przyjęcia w hinduizmie. Potrawy nie są tak pikantne i w dużej mierze bazują na baraninie, kozinie i drobiu (słynne curry to mięso duszone z przyprawami i podawane z warzywami).
Popularne są desery z mleka, jogurt i mocna herbata gotowana z mlekiem. Dużą rolę odgrywa pszenica, z której wyrabia się swoiste podpłomyki.

Inaczej rzecz ma się w południowych Indiach, gdzie podstawę żywieniową stanowi ryż. Wszystkie potrawy są niezwykle pikantne (tutaj także dla porównania można skosztować curry, ale niezwykle ostre i bezmięsne) i bazują na warzywach.
Ze względu na nauki zawarte w hinduizmie, ludzie nie spożywają tu mięsa (oprócz wyznawców innych religii), ale do perfekcji potrafili opanować sztukę niezwykle urozmaiconej kuchni wegetariańskiej.
Posiłki jada się tu ręką (ale tylko prawą – lewa uważana jest za nieczystą). Popularna jest kawa, oraz potrawy z dodatkiem mleka kokosowego.

Wskazówka praktyczna!

Nim nasz żołądek zdąży się przyzwyczaić do kuchni indyjskiej, minie trochę czasu. Powinniśmy stopniowo oswajać się z nowymi smakami i potrawami, co pozwoli nam przestawić się na tamtejszą kuchnię bez większych uszczerbków na zdrowiu.

W kuchni hinduskiej często pojawia się soczewica, groch, cebula, ziemniaki, szpinak – produkty, które doskonale znamy z własnej kuchni. Jednak niezwykle intensywny aromat świeżych przypraw sprawia, że warzywa nabierają całkiem innego smaku.

Ważną rolę w hinduskiej kuchni odgrywają słodycze. Jednak, podobnie jak inne potrawy, nie mają one wiele wspólnego z deserami, do których przywykliśmy. Do ich produkcji bardzo często używa się mleka, ryżu, bakalii, warzyw i słodkich przypraw, które sprawiają, że indyjskie smakołyki nabierają niezwykłego aromatu.
Na północy kraju pija się bardzo słodką herbatę z mlekiem, na południu natomiast zdecydowany prym wiedzie kawa.

Będąc w Indiach musimy pamiętać o odmienności kulturowej mieszkańców tego wielkiego kraju. Odmienność ta dotyczy nie tylko różnic pomiędzy Indiami a Europą, ale także wewnątrz samych Indii. Dlatego nie możemy próbować zrozumieć kultury poszczególnych Hindusów, używając tych samych miar i ram.